Beste collega’s,

Hopelijk geniet iedereen van een welverdiende en zonnige zomer.

De afgelopen maand stond het thema weerbaarheid centraal op de nationale en internationale agenda. Buiten vlogen de helikopters boven ons hoofd, duizenden politieagenten en militairen paradeerden op en rondom het NAVO-terrein en een groot deel van de organisatie hield zich bezig met de ontvangst en begeleiding van staatshoofden en delegaties of het verkrijgen van last-minute steun voor de vergaande ambities van de top. Ondertussen spraken we vanuit de OR met verschillende partijen over de weerbaarheid van BZ-collega’s en Rijksambtenaren in brede zin. Het belang hiervan gaat de hele maatschappij aan.

BZ-collega’s op zowel de posten als op het departement hebben relatief veel ervaring met een variëteit aan natuurlijke en door de mens zelf veroorzaakte crises; van overstromingen, droogte en aardbevingen tot conflictsituaties, terrorisme, zware (cyber-)criminaliteit en de uitwassen van autoritaire regimes. Daarbij is niet alleen belangrijk hoe die crises effectief het hoofd geboden kunnen worden, maar ook hoe medewerkers optimaal voorbereid zijn om hun taken in geval van een (acute) crisis te vervullen. Daartoe behoort de vraag hoe mensen indien nodig zichzelf, collega’s, andere Nederlanders en eventuele familieleden in veiligheid kunnen brengen. Juist in tijden van hoge nood, is een goede voorbereiding tijdens de ‘koude fase’ van levensbelang. Gek genoeg wordt die realiteit ook voor de Nederlandse context actueler.

Vanuit de OR werken we sinds deze maand samen met een Rijksbrede projectgroep om de belangen van medewerkers in tijden van crisis te waarborgen. Dat is belangrijk in de genoemde crisissituaties, maar speelde bijvoorbeeld ook op grote schaal tijdens de COVID-19 pandemie toen standaardwerkwijzen opeens ingrijpend veranderden door de thuiswerkadviezen. De omstandigheden waarin collega’s hun werk verrichten, zijn sterk bepalend voor de kwaliteit en effectiviteit van het werk én natuurlijk voor ieders welbevinden.

Weerbaarheid gaat verder dan fysieke fitheid, kennis en een stevige inzet om serieuze bedreigingen te adresseren. Minstens even belangrijk is het vermogen om opeens of langdurig met grote stress om te gaan, ook onder tijdsdruk en met beperkte middelen. Er is mentale ruimte nodig om oplossingen te vinden voor problemen die je voorstellingsvermogen te boven gaan en het uiterste van je stressbestendigheid, improvisatievermogen en doorzettingsvermogen vergen.

De OR is zich goed bewust dat de taakstelling voor collega’s in binnen- en buitenland voor veel onzekerheid en stress zorgt. Het langdurige proces met mogelijk ingrijpende gevolgen voor collega’s, soms hele teams en indirect ook voor gezinsleden, is soms moeilijk te overzien. De OR heeft daarom regelmatig contact met de Bestuurder om duidelijke afspraken te maken over de manier waarop de ingediende voorstellen beoordeeld worden, wat de impact is als de plannen in samenhang worden bekeken en wat dit uiteindelijk betekent voor de medewerkers. Weerbaarheid vereist naast een goede voorbereiding, training en ervaring immers ook voldoende capaciteit en collegialiteit om de kerntaken te kunnen vervullen. Graag nodigen we collega’s uit zorgen of ervaringen met ons te delen. We staan graag klaar om jullie belangen te behartigen.

Voor optimale weerbaarheid is er tenslotte ruimte nodig voor ontspanning en momenten van reflectie. Ik hoop dat iedereen daar deze zomer goed aan toe komt!

Hartelijke groeten,

Sarah Spronk